Kazakhs and modern city space (on the example of Ust-Kamenogorsk)

 

DOI: 10.31551/2410-2725-2018-4-4-558-575

​

Sarsembayeva Gulzhan Alibekovna

Candidate of historical Sciences, associate Professor of East Kazakhstan state technical University. By D.Serikbaev. Kazakhstan, 070000, Ust-Kamenogorsk, St. Serikbayev, 19. E-mail: Gulzhan1974@mail.ru.

 

Abstract. The article provides an analysis of the urban Kazakh population in the modern period. Based on the interview, the author examines the opinions of the urban Kazakhs who are partially or fully assimilated and integrated in the cities. The interview included questions characterizing the presence of modern and traditional attitudes in the behavior of the designated cohort of the urban Kazakh population (compliance with national customs and traditions, communication with relatives, attitudes towards manifestations of cronyism and the preservation of the “big family”), language preferences, peculiarities of interethnic communication, and features of interaction with other groups of Kazakhs living in the city. A separate block of interviews comprised questions revealing the attitude of the respondents to the transformations of the modern urban space: visual, onomastic, ethnic and others.

 The paper presents conclusions about the differentiation of the urban Kazakh population, and also outlines the proposed scenarios for the further development of urban space by autochthons. The first of the scenarios is the Russification of the Kazakh urban population, the dissolution of ethnic identity and language in the urban space (movement from the traditional to the modern). The next development option is the ruralization of the city (movement from the modern to the traditional), when the city begins to live not according to the established standard and the usual logic of development, but according to the situation in which the modern urban thinking is increasingly giving way to the generic one. The third scenario: on the basis of the former social structure of the city - the transformation of its individual elements (ethnic, cultural, economic), creating the prerequisites for a kind of synthesis of mutual coexistence in the same urban space as the Russian language and culture, and Kazakh, in part, with elements of westernization.

Keywords: city; migration; urbanization; ethnicity; assimilation; integration; onomastics.

 

Казахи и современное городское пространство (на примере г. Усть-Каменогорска)

 

Сарсембаева Гульжан Алибековна

кандидат исторических наук, доцент Восточно-Казахстанского государственного технического университета имени Д.Серикбаева. Казахстан, 070000, г. Усть-Каменогорск, ул. Серикбаева, 19. Е-mail: Gulzhan1974@mail.ru.

 

Аңдатпа. Мақалада қазіргі кезеңдегі қалалық қазақ халқының талдауы берілген. Автор сұхбат негізінде қалаларда интеграцияланған және ішінара немесе толық ассимиляцияланған қала қазақтарының пікірлерін зерттейді. Сұхбатқа қалалық қазақ халқының белгіленген қоғамындағы қазіргі заманғы және дәстүрлі ұстанымдардың бар болуын (ұлттық салт-дәстүрлерді сақтау, туыстарымен қарым-қатынас жасау, «үлкен отбасын» сақтау мен рулық көріністеріне қарым-қатынас жасау), тілдік артықшылықтар, ұлтаралық қарым-қатынас ерекшеліктері, сондай-ақ қалада тұратын қазақтардың басқа топтарымен өзара іс-қимыл жасау ерекшеліктері туралы сұрақтар енгізілді. Сұхбаттың жеке бөлігі респонденттердің қазіргі заманғы қалалық кеңістіктің: визуалды, ономастикалық, этникалық және т.б. өзгерулеріне қатынасын ашатын сұрақтар болды. 

Жұмыста қалалық қазақ халқының саралануы туралы қорытындылар берілген, сондай-ақ қалалық кеңістікті ежелгі тұрғындармен одан әрі игерудің болжамды сценарийлері белгіленген. Сценарийлердің бірі – қазақ халқының орыстануы, қалалық кеңістікте этникалық өзіндік болмысы мен тілінің еруі (дәстүрден қазіргі заманға дейінгі қозғалыс). Дамудың келесі нұсқасы – қалада қалыптасқан стандарт пен үйреншікті даму логикасы бойынша өмір сүре бастаған кезде, ал қазіргі қалалық ойлау рулық орынға жиі жол беретін жағдай бойынша қаланы рурали-зацияландыру (қазіргі заманнан дәстүрлі даму қозғалысы).Үшінші сценарий: қаланың бұрынғы әлеуметтік құрылымы негізінде – орыс тілі мен мәдениетінің, сондай-ақ қазақ тілі мен мәдениетінің бір қалалық кеңістігінде өзара қатар өмір сүрудің өзіндік синтезі үшін алғышарттар жасайтын оның жекелеген элементтерінің (этникалық, мәдени, экономикалық) өзгеруі.

Түйін сөздер: қала; көші-қон; урбанизация; этнос; ассимиляцияландыру; интеграцияландыру; ономастика.

 

Казахи и современное городское пространство (на примере г. Усть-Каменогорска)

 

Сарсембаева Гульжан Алибековна

кандидат исторических наук, доцент Восточно-Казахстанского государственного технического университета имени Д.Серикбаева. Казахстан, 070000, г. Усть-Каменогорск, ул. Серикбаева, 19. Е-mail: Gulzhan1974@mail.ru.

 

Абстракт. В статье дан анализ городского казахского населения в современный период. Автором на основе интервью исследуются мнения городских казахов частично или полностью ассимилировавшихся и интегрировавшихся в городах. В интервью вошли вопросы, характеризующие наличие современных и традиционных установок в поведении обозначенной когорты городского казахского населения (соблюдение национальных обычаев и традиций, общение с родственниками, отношение к проявлениям клановости и сохранению «большой семьи»), языковые предпочтения, особенности межнационального общения, а также особенности взаимодействия с другими группами казахов, проживающих в городе. Отдельный блок интервью составили вопросы, раскрывающие отношение респондентов к преобразованиям современного городского пространства: визуальным, ономастическим, этническим и прочим.

В работе представлены выводы о дифференцированности городского казахского населения, а также намечены предполагаемые сценарии дальнейшего освоения городского пространства автохтонами. Первый из сценариев – русификация казахского городского населения, растворение этнической самобытности и языка в городском пространстве (движение от традиционного к современному). Следующий вариант развития – рурализация города (движение от современного к традиционному), когда город начинает жить не по устоявшемуся стандарту и привычной логике развития, а по ситуации, в которой современное городское мышление всё чаще уступает место родовому. Третий сценарий: на основе прежней социальной структуры города – трансформация его отдельных элементов (этнических, культурных, экономических), создающая предпосылки для своеобразного синтеза взаимного сосуществования в одном городском пространстве как русского языка и культуры, так и казахского, отчасти, с элементами вестернизации.

Ключевые слова: город; миграция; урбанизация; этнос; ассимиляция; интеграция; ономастика.