Dyatlov | altaijournal

Soviet markets – historical predecessor of the modern «ethnic markets»?

DOI: 10.31551/2410-2725-2018-4-4-536-544

Dyatlov Viсtor Inokentyevich

Doctor of History, professor of the Department of World History and International Relations of Irkutsk State University. The Russian Federation, 664025 Irkutsk Chkalov str. 2. E-mail: vikdyatlov@yandex.ru

Abstract. The problem of studying of the "ethnic" markets under the open sky of a Post-Soviet era provides need to track their genesis, to reveal and describe historical predecessors. During the Soviet era – it is legal collective-farm markets and the open ware markets ("flea markets") and also the spontaneous, but permanent book fairs, markets organized by black marketeers. Extremely poor historiography of a problem allows to allocate three main models of the Soviet markets: spontaneous mass markets of emergency situations ("sukharevka"), markets of an era of the legal market relations (New Economic Policy times), markets of a stable Soviet era. The prototypes of "the ethnic markets" which arose in the Far East during late imperial era ("manzovsky markets") were destroyed after the Great crisis.

Keywords: market; «ethnic markets»; collective-farm market; "sukharevka"; flea market; Soviet era.

Кеңестік базарлар – заманауи «этникалық нарықтардың» тарихи ізашары?

Дятлов Виктор Иннокентьевич

тарих ғылымдарының докторы, Иркутск мемлекеттік университетінің дүниежүзілік тарих және халықаралық қатынастар кафедрасының профессоры. Ресей Федерациясы, 664025, Иркутск қ, Чкалов к, 2. E-mail: vikdyatlov@yandex.ru

Аңдатпа. Посткеңестік дәуірдің ашық аспан астындағы «этникалық» нарықтарын зерттеудің міндеті – олардың генезисін қарастыру қажеттілігін, тарихи ізашарларын анықтау және сипат-тауды көздейді. Кеңес дәуірінде – бұл жариялы колхоз базарлары және ашық киім-кешек нарықтары («барахолкалар»), сонымен қатар, стихиялық, бірақ үнемі жұмыс істейтін кітап базарлары, фарцовкамен шұғылданатын адамдардың ұйымдастырған базарлары. Тым мардым-сыз мәселенің тарихнамасы кеңестік базарлардың үш негізгі моделін айыруға мүмкіндік береді. Бұл төтенше жағдайлардың стихиялық жаппай нарықтары («сухаревкалар»), жариялы нарықтық қатынастар дәуірінің базарлары (ЖЭС кезіндегі), кеңестік дәуірдің тұрақты нарықтары. Қиыр Шығыста кейінгі империялық дәуірде пайда болған («манзовтық нарықтар»)«этникалық нарық-тардың» прототиптері Ұлы бетбұрыстан кейін жойылды.

Түйін сөздер: базар; «этникалық нарық»; колхоз нарығы; «сухаревка»; барахолка; кеңестік дәуір.

Советские базары – исторический предшественник современных «этнических рынков»?

Дятлов Виктор Иннокентьевич

профессор Иркутского государственного университета, профессор, ведущий научный сотрудник Национального исследовательского Томского государственного университета. Российская Федерация, Иркутск, E-mail: vikdyatlov@yandex.ru

Аннотация. Задача изучения «этнических» рынков под открытым небом пост-советской эпохи предусматривает необходимость проследить их генезис, выявить и описать исторических предшественников. В советскую эпоху – это легальные колхозные базары и открытые вещевые рынки («барахолки»), а также стихийные, но постоянно действующие книжные базары, базары, организованные фарцовщиками. Крайне скудная историография проблемы позволяет выделить три основных модели советских базаров: стихийные массовые рынки чрезвычайных ситуаций («сухаревки»), базары эпохи легальных рыночных отношений (времен НЭПа), рынки стабильной советской эпохи. Прототипы «этнических рынков», возникшие на Дальнем Востоке в позднеимперскую эпоху («манзовские рынки») были уничтожены после Великого перелома.

Ключевые слова: базар; «этнический рынок»; колхозный рынок; «сухаревка»; барахолка; советская эпоха.

Для цитирования:

Дятлов И. Советские базары – исторический предшественник современных «этнических рынков»?

.//Мир Большого Алтая 2018. Т.4. №4. С. 536-544 https://www.journalaltai.com/4-3-2018

DOI:10.31551/2410-2725-2018-4-4-536-544

Reference
Brodel' 1988 – Brodel', F 1988,Material'naya civilizaciya, ehkonomika i kapitalizm, XV–XVIII vv., T.2. Igry obmena / Transl. L.E Kubbelya; Ed. YU.N. Afanas'eva, Progress, Moscow, 632 p.(Brodel', F 1988, Material civilization, economy and capitalism XV–XVIII centuries, Vol.2, Games of sharing / Transl. L.E Kubbelya; Ed. YU.N. Afanas'eva, Progress, Moscow, 632 p). (in Rus).
Dihtyar 1961 – Dihtyar, GA 1961,Sovetskaya torgovlya v period postroeniya socializma, Publishing house of Akademicheskie nauki v SSSR, Moscow, 472 s. (Dihtyar, GA 1961,The Soviet trade in the period of building socialism, Publishing house of Akademicheskie nauki v SSSR, Moscow, 472 p). (in Rus).
Dyatlov 2010 – Dyatlov, VI 2010, Transgranichnye migranty v sovremennoj Rossii: dinamika formirovaniya stereotipov,Politiya. Analiz. Hronika. Prognoz, №3–4(58–59), S.121-149. (Dyatlov, VI 2010,cross-Border migrants in modern Russia: dynamics of formation of stereotypes,Politiya. Analysis. Chronicle. Forecast, №3–4(58–59), P.121-149). (in Rus).
EHtnicheskie rynki v Rossii 2015 – EHtnicheskie rynki v Rossii: prostranstvo torga i mesto vstrechi, nauch. red. V.I. Dyatlov, K.V. Grigorichev, Izd-vo IGU, Irkutsk, 343 s. (Ethnic markets in Russia: the space of bargaining and a meeting place,Ed. V.I. Dyatlov, K.V. Grigorichev, Publishing house of IGU, Irkutsk, 343 p). (in Rus).
Girc 2004 – Girc, K 2004, Bazarnaya ehkonomika: informaciya i poisk v krest'yanskom marketing,ZHurnal sociologii i social'noj antropologii, T.7, №3, S.153–160. (Girc, K 2004,Market economy: information and search in peasant marketing,Journal of sociology and social anthropology, T.7, №3, P.153-160). (in Rus).
Osokina 1999 – Osokina, EA 1999,Za fasadom «stalinskogo izobiliya». Raspredelenie i rynok v snabzhenii naseleniya v gody industrializacii, 1927 – 1941, «Rossijskaya politicheskaya ehnciklopediya» (ROSSPEHN), Moscow, 271 s. (Osokina, EA 1999,Behind the façade of "Stalin's affluence". Distribution and market in the supply of population in the years of industrialization, 1927 – 1941, «Rossijskaya politicheskaya ehnciklopediya» (ROSSPEHN), Moscow, 271 p). (in Rus).
Radaev 2006 – Radaev, VV 2006, CHto takoe rynok: ehkonomiko-sociologicheskij podhod. Preprint P15 WP4/2006/7, GU VSHEH, Moscow, 45 p. (Radaev, VV 2006, What is the market: economic and sociological approach. Preprint P15 WP4/2006/7, GU VSHEH, Moscow, 45 p). (in Rus).
Radaev 2007 – Radaev, VV 2007,Zahvat rossijskih territorij: novaya konkurentnaya situaciya v roznichnoj torgovle, Izdat. dom GU VSHEH, Moscow, 207 p. (Radaev, VV 2007,Seizure of Russian territories: new competitive situation in retail trade, Izdat. dom GU VSHEH, Moscow, 207 p). (in Rus).
Romanov, YArskaya-Smirnova 2007 – Romanov, P, YArskaya-Smirnova, E 2007, Truzera i kraby dlya sovetskogo potrebitelya: budni podpol'nogo kapitalizma farcovshchikov,Professii.doc. Social'nye transformacii professionalizma: vzglyady snaruzhi, vzglyady iznutri, Pod redakciej E.R. YArskoj-Smirnovoj, P.V. Romanova, OOO «Variant», CSPGI, Moscow, S.152-169. (Romanov, P, YArskaya-Smirnova, E 2007, Undies and crabs for the Soviet consumer: life in the underground capitalism of speculators,Social transformations of professionalism: views from the outside, views from within,Ed. E.R. YArskoj-Smirnovoj, P.V. Romanova, OOO «Variant», CSPGI, Moscow, P.152-169). (in Rus).
Trust and Mistrust 2018 – Trust and Mistrust in the Economies of the China-Russia Borderlands2018, Edited by Caroline Humphrey, Amsterdam University press, Amsterdam, 256 p. (Trust and Mistrust in the Economies of the China-Russia Borderlands2018, Edited by Caroline Humphrey, Amsterdam University press, Amsterdam, 256 p). (in Rus).