Ablahgei | altaijournal

Russia and Kazakhstan: Transformation of Borders and Perspectives of Cross-Border Interactions

DOI: 10.31551/2410-2725-2018-4-4-486-498

Ablazhey Natalia Nikolaevna

Doctor of History, Senior Fellow, Institute of History, Russian Academy of Sciences, Siberian Branch, Novosibirsk, and Associate Professor, Novosibirsk State National Research University. Novosibirsk Russia. E-mail: ablazhey@academ.ru

Vodichev Evgeny Grigorievich

Doctor of History, Professor, Novosibirsk State Technical University and Tomsk State National Research University. Novosibirsk, Russia. E-mail: vodichev@mail.ru

Abstract. The paper is devoted to the issues of the transformation of borders and cross-border cooperation between Russia and Kazakhstan. Methodologically, the article is based on the ''New economic geography" approaches and the theory of borders by O Martinez with the accents made on the institutional factors of the cross-border cooperation. The problems raised in the paper are considered in the context of basic trends in the evolution of borders of the states belonging to the former Soviet zone of influence that occurred in Europe and Eurasia after collapse of the USSR. The vectors of evolution of borders of the Central and Eastern Europe countries and Commonwealth of Independent States are analyzed. Particular attention is delivered to the state of interregional cooperation of Russia and Kazakhstan. According to the authors’ view, the current state of interregional cooperation is not satisfactory to stimulate the process of regional development and integration and cannot substitute the advantages of cross-border cooperation of the «euroregions» type. So far, the authors conclude that no cross-border regions exist in Russia – Kazakhstan border area meaning that there are no genuine integrated regions. They agree that comparative advantages of the cross-border localization and available resources in a poor institutional environment can turn into barriers for regional development and, therefore, transform into «institutional traps»'.

Keywords: Russia; Kazakhstan; CIS; EU; regional development; borders; cross-border cooperation; institutions.

Ресей және Қазақстан: шекаралардың трансформациясы және трансшекаралық өзараәрекеттестіктің болашағы

Аблажей Наталья Николаевна

тарих ғылымдарының докторы, Ресей ғылым академиясының Сібір бөлімі институтының аға ғылыми қызметкері, Новосібір мемлекеттік ұлттық зерттеу университеті Гуманитарлық институтының доценті, Ресей Федерациясы, 630090, Новосібір, ул. Пирогова, 2. E-mail: ablazhey@academ.ru

Водичев Евгений Григорьевич

тарих ғылымдарының докторы, Новосібір мемелекеттік техникалық университетінің халықаралық қатынастар және аймақтану кафедрасының профессоры, Томск мемлекетік ұлттық зерттеу университетінің қазіргі заманғы отандық тарих кафедрасының профессоры. Ресей Федерациясы, 630073, Новосібір, К. Маркс даңғылы, 20. E-mail: vodichev@mail.ru

Аңдатпа. Мақала Ресей және Қазақстан трансшекаралық ыңтымақтастығы және шекараларды трансформациялау мәселелеріне арналған. Мақала әдіснамалық қатынаста П.Кругманның «Жаңа экономикалық география» және О. Мартинестің шекаралар теориясының концептеріне негізделеді. Трансшекаралық ыңтымақтастықтың институционалды факторларын талдауға ерекше назар аударылған. Жұмыста қарастырылған мәселелер бұрын кеңестік әсер ету зонасына енген, КСРО ыдырағаннан кейін Еуропа және Еуразиядағы мемлекеттер шекараларының эволюциясының негізгі тенденциялары контекстінде талданады. Ресей және Қазақстанның шекараралық ынтымақтастығы мәселелеріне басты назар аударылады. Авторлардың пікірінше, трансшекаралық ынтымақтастықтың қазіргі кезеңдегі жағдайы аймақтық даму және интеграция үрдістерін ынталандырмайды және «еуроаймақтар» типі бойынша трансшекаралық ыңтымақтастықтың механизмдерінің эквиваленті ретінде қызмет ете алмайды. Қазіргі уақытта Ресейде және Қазақстанда шоғырланған трансшекаралық аймақтар жоқ. Авторлар трансшекаралық локализацияның салыстырмалы артықшылықтары және нашар институционалды ортада қол жетімді ресурстар аймақтық даму үшін кедергіге айналады, осылайша «институционалды торға» трансформацияланады деген пікірмен келіседі.

Түйінді сөздер: Ресей; Қазақстан; ТМД; ЕО, аймақтық даму;шекаралар;трансшекаралық ыңтымақтастық; институттар.

Россия и Казахстан: трансформация границ и перспективы трансграничных взаимодействий

Аблажей Наталья Николаевна

доктор исторических наук, старший научный сотрудник Института Сибирского отделения Российской академии наук, доцент Гуманитарного института Новосибирского государственного национального исследовательского университета. 630090, Новосибирск, ул. Пирогова, 2. Россия.

Водичев Евгений Григорьевич

доктор исторических наук, профессор кафедры международных отношений и регионоведения Новосибирского государственного технического университета, профессор кафедры современной отечественной истории Томского государственного национального исследовательского университета. Российская Федерация, 630073, Новосибирск, проспект К. Маркса, 20. E-mail: vodichev@mail.ru

Абстракт. Статья посвящена проблемам трансформации границ и трансграничного сотрудничества России и Казахстана. В методологическом отношении статья базируется на концептах «Новой экономической географии» П. Кругмана и теории границ О. Мартинеса. Акценты расставлены на анализе институциональных факторов трансграничного сотрудничества. Поднятые в работе проблемы анализируются в контексте основных тенденций эволюции границ государств, ранее входивших в советскую зону влияния, в Европе и Евразии после распада СССР. Особое влияние уделено вопросам приграничного сотрудничества России и Казахстана. По мнению авторов, современное состояние трансграничного сотрудничества не стимулирует процессы регионального развития и интеграции и не может служить эквивалентом механизмов трансграничного сотрудничества по типу «еврорегионов». К настоящему времени, в России и Казахстане практически не существует интегрированных трансграничных регионов. Авторы соглашаются с мнением о том, что сравнительные преимущества трансграничной локализации и доступных ресурсов в плохой институциональной среде превращаются в барьеры для регионального развития, тем самым трансформируясь в «институциональные ловушки».

Ключевые слова: Россия; Казахстан; СНГ; ЕС; региональное развитие; границы; трансграничное сотрудничество; институты.

Для цитирования:

Аблажей Н., Водичев Е. Россия и Казахстан: трансформация границ и перспективы трансграничных взаимодействий//Мир Большого Алтая 2018. Т.4. №4. С. 486-498. https://www.journalaltai.com/4-3-2018

DOI:10.31551/2410-2725-2018-4-4-486-498

Reference
Association of Siberian and Far Eastern Cities 2016 – Omskaia oblast. Razrabotan proekt sozdaniia Omsko-Kazakhstanskoi ekonomicheskoi aglomeratsii (Omsk oblast. Draft project of creation of the Omsk-Kazakhstan economic agglomeration has been created). [Electronic resource] / URL: https://asdg.ru/news/351228/ (in Rus).
Вloomberg, 2014 - Putin’s Eurasian Union Looks Like a Bad Deal, Even for Russia. [Electronic resource] / URL: (Accessed on 22.09.2018) (in Rus).
Еconomy.gov., 2018 – Programma mezhregionalnogo I prigranichnogo sotrudnichestva mezhdu Pravitelstvom Rossiiskoi Federatsii I Pravitelstvom Kazakhstana na 2018-2023 gody (proekt) (The Program of interregional and border cooperation between the Government of the Russian Federation and the Government of Kazakhstan for 2018-2023 (draft)). [Electronic resource] / URL: http://economy.gov.ru/wps/wcm/connect/ (проектпрограммы) (Accessed on 22.09.2018)(in Rus).
Garant – Soglashenie mezhdu Pravitelstvom Rossiiskoi Federatsii I Pravitelstvom Respubliki Kazakhstan o sotrudnichestve prigranichnykh oblastei Rossiiskoi Federatsii I Respubliki Kazakhstan (zaklucheno v g. Omske 26.01.1995, ne deistvuet) (The Agreement between the Government of the Russian Federation and the Government of the Republic of Kazakhstan on the cooperation of the border regions of the Russian Federation and the Republic of Kazakhstan (signed in the city of Omsk on 26.01.1995, not operational) [Electronic resource] / URL: http://base.garant.ru/1119687/ (Accessed on 22.09.2018)(in Rus).
Ivanov, 2015- Ivanov V.M., Zhundubaev M.K. Mezhregionalnoe i prigranichnoe sotrudnichestvo Rossii i Kazakhstana: Osnovnye prioritety (Interregional and cross-border cooperation between Russia and Kazakhstan: main priorities. In Russian) // Natsionalnye interesy. Prioritety i Bezopasnost (National interests. Priorities and safety). 2015. № 7 (292). S. 38–47.(in Rus).
Koktysh, 2016 - Koktysh K. Mezhdu partnerstvom I pogloshcheniem (Between partnership and takeover). Izvestia, January 31, 2016. [Electronic resource] / URL: http://izvestia.ru/news/602900 (Accessed on 22.09.2018)(in Rus).
Krugman, 1991- Krugman P.R.,Krugman P.R., 1991, Geography and Trade, Cambridge: The MIT Press, 142 p.
Martinez, 1994- Martinez O.J. The Dynamics of Border Interaction. New Approach to Border Analysis // Schofield C. H., (ed.) World Boundaries. Vol. 1. Global Boundaries. L, NY, Routledge, 1994. P. 1–5.
Niebuhr, 2004 - Niebuhr A. Spatial Effects of European Integration: Do Border Regions Benefit Above Average? [Electronic resource] / URL: http://www.hwwa.de/Forschung/Publikationen/Discussion_Paper/2004/307.pdf (Accessed on 22.09.2018)
Ostrom, 1990 - Ostrom E. Governing the Commons. The evolution of institutions for collective action. Cambridge: Cambridge University Press, 1990. 280 p.
Reshetnikova, 2007: 18 – Reshetnikova N. Rossiisko-kazakhstanskii forum rasshiriaet granitsy sotrudnichestva dvukh stran (Russia-Kazakhstan Forum expsnds the borders of cooperation of the two countries) // Kontinent partnerstva. Ezhemesiachnyi informatsionno-analiticheskii vetsnik (The Continent of partnership. Monthly information and analytical bulletin). 2007. October. s. 17–23 [Electronic resource] / URL: https://eabr.org/upload/iblock/724/kontinent_oct.pdf (Accessed on 22.09.2018)(in Rus).
Stepanov, 2008 - Stepanov A.V. Geokonfliktologia (Geo-conflictology). Reader. Ekaterinburg, USU Publishing House, 2008. 242 s. (in Rus).
Stryjakiewicz, 1998 - Stryjakiewicz T. The Changing role of border zones in the transforming economies of East-Central Europe: The case of Poland GeoJournal. 1998. 44 (3). P. 203–213.
Tamozhennyi Soyuz-Tamozhennyi Soyuzi prigranichnoye sotrudnichestvo Kazakhstana i Rossii. Doklad № 7. (Customs Union and border areas cooperation of Kazakhstan and Russia. Report № 7). Eurasian Development Bank. Center for Integration Studies. St. Petersburg, 2012. 56 s. (in Rus).
Vardomsky, 2006- Vardomsky L.B. Rossiyskoe ekonomicheskoe prostranstvo: voprosy edinstva v usloviiakh globalizatsii. (Russian economic space: issues of unity in the context of globalization. In Russian). Scientific report. Institute of Economics, Russian Academy of Sciences, Center for CIS and Baltic States. Moscow, Spring 2006. 19 s. (in Rus).
Vinokurov, 2014 - Sovremennye transformatsionnye processy v regionakh Bolshogo Altaia (Modern transformation processes in the Big Altai regions. In Russian). Edited by Yu.I. Vinokurov. Novosibirsk, Publishing House of the Siberian Branch of the Russian Academy of Sciences, 2014. 246 s. (in Rus).
Vodichev, 2011 - Vodichev E.G. Evroregiony i transgranichnye regiony Aziatskoy Rossii: o vozmozhnosti perenosa slozhivshikhsia podkhodov i praktik (Euroregions and cross-border regions of Asiatic Russia: on the possibility of transferring the existing approaches and practices. In Russian) // Prigranichie Aziatskoy Rossii: podkhody k analizy sovremennykh problem (The border area of Asiatic Russia: approaches to the analysis of contemporary problems). Edited by N.N. Ablazhey and E.G. Vodichev. Novosibirsk, NSU Publishing house, 2011. S. 9–6.(in Rus).
Vodichev et al., 2016 - Vodichev E., Glazyrina I., Krasnoyarova B. Transboundary cooperation on the East of Russia: Regional development and institutional bottlenecks // Journal of Geography, Politics and Society. 2016. № 6 (2). S. 13–20.(in Rus).
Vorobiev, 2017 - Vorobiev A. Nе odin put’: interesy KNR i RF v Tsentralnoy Azii (Not one path: the interests of the PRC and the Russian Federation in Central Asia). [Electronic resource] / URL: http://expert.ru/2017/07/3/kitaj-i-tsentralnaya-aziya/ (Accessed 22/09/2018)(in Rus).
Vardomsky&Golunov, 2002 - Bezopasnost i mezhdunarodnoie sotrudnichestvo v poiase novykh granits Rossii. (Security and international cooperation in the belt of new borders of Russia. In Russian). Ed. by L.B. Vardomsky and S.V. Golunov. M.-Volgograd: NOFMO Publishing House, 2002. 572 s. https://asdg.ru/news/351228/(Accessed on 22.09.2018) (in Rus).